گسست‌های گسترده: واکاوی گزندهای «فایده‌گرایی» جان استوارت میل بر «یک‌پارچگی» و «خودآیینی» آدمی

author

Abstract:

هدف از نگارش این مقاله طرح، تبیین، و تحلیلِ یکی از مهم‌ترین انتقادهای وارد‌شده در سنت فلسفی انگلوساکسون بر «فایده‌گرایی» کلاسیک است. این انتقاد را، که به انتقاد ناظر بر «یکپارچگی» معروف است، برنرد ویلیمز در سال 1973 مطرح کرد، و در کنار انتقاد ناظر بر عدالت، که جان رالز در سال 1971 مطرح کرده بود، مهم‌ترین انتقادهای واردشده بر فایده‌گرایی کلاسیک قلمداد می‌شوند. بنابر این انتقاد، فایده‌گرایی «یکپارچگی» و «خودآیینی» فرد را تهدید می‌کند و «گسست»های گسترده‌ای در آدمی پدید می‌آورد که از جملۀ آن‌ها می‌توان به «گسست» میان عمل آدمی و باورهای ژرف اخلاقی او و «گسست» میان عمل آدمی و روابط دوستانه و عاشقانه‌اش اشاره کرد. این مقاله، پس از تبیین انتقاد برنرد ویلیمز، می‌کوشد با استفاده از مشهورترین شروح و تفاسیر این انتقاد در آرای فیلسوفانی مانند راجر کریسپ، جولیا درایور و تیموتی چپل انتقاد ویلیمز را از زوایای مختلف تحلیل کند و تفاسیر و گونه‌های مختلف آن را معرفی نماید. واکاویِ این انتقاد و گونه‌های مختلف آن می‌تواند در داوریِ ما دربارۀ «فایده‌گرایی» و درکمان از چرایی و چگونگی پیدایش گونه‌های مختلف آن تأثیرگذار باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

گسست های گسترده: واکاوی گزندهای «فایده گرایی» جان استوارت میل بر «یک پارچگی» و «خودآیینی» آدمی

هدف از نگارش این مقاله طرح، تبیین، و تحلیلِ یکی از مهم ترین انتقادهای وارد شده در سنت فلسفی انگلوساکسون بر «فایده گرایی» کلاسیک است. این انتقاد را، که به انتقاد ناظر بر «یکپارچگی» معروف است، برنرد ویلیمز در سال 1973 مطرح کرد، و در کنار انتقاد ناظر بر عدالت، که جان رالز در سال 1971 مطرح کرده بود، مهم ترین انتقادهای واردشده بر فایده گرایی کلاسیک قلمداد می شوند. بنابر این انتقاد، فایده گرایی «یکپار...

full text

جان استوارت میل: فایده‌گرای عمل‌محور یا قاعده‌محور؟

در این مقاله، از تفسیر قاعده‌محورانه از فایده‌گرایی جان استوارت میل دفاع می‌کنیم. ابتدا اندکی این دوگانة متأخر و جدید در فلسفة اخلاق فایده‌گرایی را توضیح می‌دهیم. فایده‌گرایان به دو دستة کلّی قاعده‌محور و عمل‌محور تقسیم می‌شوند. این تقسیم‌بندی متأخر است، ولی به نظر ما فایده‌گرایی میل نیز از نوع قاعده‌محور است. او اصل فایده را نه مستقیم و بی‌واسطه که با وساطت قواعد به میدان عمل می‌آورد و فقط در ه...

full text

نقد اصل ابداعی حاکم بر تربیت اخلاقی فایده‌گرای جان استوارت میل بر اساس قاعدة اسلامی لاضرر

هدف: هدف از انجام این پژوهش، نقد اصل ضرر حاکم بر تربیت اخلاقی فایده‌گرای میل بر اساس قاعدة اسلامی لاضرر بود. روش: روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی مضمون‌کاوی بوده است. یافته‌ها: در دیدگاه میل، بحث از وظیفة قلمرو کارایی اصل ضرر را نشان می‌داد. تربیت اخلاقی در این دیدگاه بسته به اینکه رفتار فرد به حقوق و آسایش دیگران زیان می‌زند یا نه، متفاوت بوده و مؤلفه‌های دخیل در این تربیت، عدالت و تدبیر بودند. ب...

full text

مفهوم عدالت در اندیشه جان استوارت میل

از دیدگاه استوارت میل: عدالت، شاخه ای از اخلاق می باشد و این در حالی است که وی سودگرایی را به دیگر آموزه های اخلاق ترجیح می دهد. از طرفی، سودگرایی کلاسیک را خالی از کمبود و نقص نمی بیند و درصدد رفع آنها و غنی سازی آن آموزه برمی آید. نتیجه اصلاحات او حاکی از تحویل سودگرایی کمی (کلاسیک) به فایده گرایی کیفی می باشد فایدگرایی کیفی - که انعکاسی از نظام فکری میل (اندیشه ترقی و پیشرفت) است - متشکل از ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 2

pages  35- 56

publication date 2012-10-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023